แนวทางการดูแลรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เป็นปัญหาที่พบบ่อยในทุกเพศทุกวัย ติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ กับผู้ที่มีเชื้อโรคนั้นๆ ซึ่งมีความอันตรายอยู่ตรงที่อาการแสดงมีหลายระดับ และมีความรุนแรงตั้งแต่น้อยถึงมากจนทำให้เสียชีวิต ซึ่งการรับรู้ และการดูแลรักษาที่ถูกต้องสามารถช่วยลดการแพร่กระจาย และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นได้ บทความนี้จะแนะนำแนวทางการดูแลรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เพื่อช่วยให้คุณมีสุขภาพที่ดีและปลอดภัยมากขึ้น
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (Sexual Transmitted diseases STD) เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ที่มีการติดต่อระหว่างผู้มีเชื้อโรค ผ่านทางการมีเพศสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็น ทางอวัยวะเพศ ช่องคลอด ทวารหนัก ทางปาก รวมถึงการสัมผัสสารคัดหลั่งของผู้ที่มีเชื้อ เช่น อสุจิ เลือด น้ำในช่องคลอด และของเหลวในร่างกายอื่นๆ รวมทั้งถึงการติดต่อจากแม่สู่ทารกในครรภ์ผ่านจากการให้เลือด หรือถ่ายโอนเลือด หรือการใช้เข็มฉีดยาร่วมกันในผู้ติดสารเสพติด
สาเหตุของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- เชื้อไวรัส เช่น เอชไอวี หูดข้าวสุก หูดหงอนไก่ เริม และไวรัสตับอักเสบบี
- เชื้อแบคทีเรีย เช่น หนองใน หนองในเทียม ซิฟิลิส และแผลริมอ่อน
- เชื้อรา เช่น เชื้อราในช่องคลอด
- ปรสิต เช่น โลน หิด และพยาธิช่องคลอด
อาการโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่พบได้
อาการของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จะแตกต่างกันออกไปตามชนิดของโรค ซึ่งอาการต่างๆ อาจเกิดขึ้นที่อวัยวะเพศอย่างเดียว หรืออวัยวะอื่นๆ ร่วมด้วยก็ได้ โดยสามารถสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้นได้ ดังนี้
- มีตุ่ม มีผื่น หรือแผล บริเวณอวัยวะเพศ
- มีอาการเจ็บแสบ หรือเจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
- ปัสสาวะแสบขัด
- มีอาการคัน หรือระคายเคืองที่อวัยวะเพศ
- มีอาการปวดท้องน้อย
- มีไข้ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
- มีอาการตกขาวผิดปกติ หรือตกขาวเรื้อรังเป็น ๆ หาย ๆ และตกขาวมีกลิ่น
- อาจมีน้ำเหลือง หรือน้ำหนอง ไหลออกมาจากปลายอวัยวะเพศชาย
การรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- รับคำปรึกษาจากแพทย์ หากคุณสงสัยว่ามีการติดเชื้อ ควรเข้ารับการตรวจ และรับคำปรึกษาจากแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญจะทำการวินิจฉัย และแนะนำแนวทางการรักษาที่เหมาะสม
- ควรงดการมีเพศสัมพันธ์ จนกว่าจะได้รับการรักษาจนหาย
- แจ้งคู่นอน หากคุณตรวจพบว่าติดเชื้อ ควรแจ้งคู่นอน หรือคู่นอนในช่วง 1 ปีที่ผ่านมา เพื่อเข้ารับการตรวจ และรักษาเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อและการติดเชื้อซ้ำ
- ใช้ยาตามที่แพทย์สั่ง เพราะการรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มักใช้ยาปฏิชีวนะ หรือยาต้านไวรัส ตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด เพื่อให้การรักษามีประสิทธิภาพ และป้องกันการดื้อยา ซึ่งการรักษาโรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียสามารถรักษาให้หายได้ง่ายกว่า ส่วนโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสทำได้โดยดูแลอาการไม่ให้กำเริบได้ แต่ไม่สามารถรักษาให้หายขาด ดังนี้
- ยาปฏิชีวนะ (Antibiotic) ใช้รักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียห รือปรสิต ได้แก่ หนองในแท้ หนองในเทียม ซิฟิลิส และพยาธิช่องคลอด การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะต้องได้รับการรักษาจนครบกำหนด นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะได้รับการรักษาจนหายเป็นปกติ
- ยาต้านไวรัส (Antivirus) ใช้รักษาผู้ป่วยโรคเริม โดยควรรับยาต้านไวรัสร่วมกับการดูแลสุขภาพ แต่เชื้อจะยังหลงเหลืออยู่ในร่างกาย เมื่อไหร่ที่ร่างกายอ่อนแอ อาจจะกลับมาแสดงอาการอีกครั้ง และผู้ป่วยสามารถแพร่เชื้อได้แม้จะมีโอกาสเสี่ยงต่ำก็ตาม ทั้งนี้ การรักษาด้วยยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอตามแพทย์สั่ง จะช่วยลดจำนวนเชื้อไวรัสให้น้อยลงจนตรวจหาแทบไม่พบ รวมถึงยาต้านไวรัสที่ใช้รักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีด้วย
การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- การใช้ถุงยางอนามัยเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ และแพร่กระจายเชื้อ
- การฉีดวัคซีนบางชนิด สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ เช่น วัคซีน HPV ที่ป้องกันมะเร็งปากมดลูก และหูดหงอนไก่ ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการฉีดวัคซีนที่เหมาะสม
- ตรวจเลือดประจำปี ช่วยให้คู่นอนรู้ถึงสถานะสุขภาพของกันและกัน และหากพบว่ามีการติดเชื้อสามารถวางแผนการรักษาได้ทันที
- หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง ด้วยการหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย และการใช้สารเสพติด
- การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ อาหารที่มีประโยชน์ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
- การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ การออกกำลังกายช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และทำให้ร่างกายแข็งแรง
ข้อควรปฏิบัติเมื่อเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- ควรงดการมีเพศสัมพันธ์ทุกอย่าง รวมทั้งสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรค
- ควรแจ้งให้สามี/ภรรยาทราบ และควรพาคู่นอนไปตรวจรักษาด้วยโดยเร็วที่สุดเมื่อทราบว่าตนเองเป็นโรค
- ไม่ควรซื้อยามารักษาด้วยตัวเอง ควรเข้าตรวจรักษากับแพทย์เท่านั้น เพราะอาจทำให้เชื้อโรคดื้อยา
- ไปตรวจรักษาตามนัดทุกครั้ง และปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
- เมื่อตรวจโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ควรเจาะเลือดตรวจหาเชื้อเอชไอวีด้วย
- รักษาอวัยวะเพศและบริเวณใกล้เคียงให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ
- ควรงดดื่มเหล้า-เบียร์และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ทุกชนิด
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เป็นปัญหาที่สามารถป้องกัน และรักษาได้ด้วยการดูแลสุขภาพที่ดี การตรวจสุขภาพเป็นประจำ การใช้ถุงยางอนามัย การฉีดวัคซีน และการรับคำปรึกษาจากแพทย์เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกัน และรักษาโรคเหล่านี้ การดูแลสุขภาพทั่วไปและการหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงยังช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและเสริมสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
